Zwammerdamschepen


Hoeveel schepen zijn er gevonden in Zwammerdam? En hoe zagen ze er uit? In totaal zijn er zes schepen gevonden in Zwammerdam. Ze kregen allemaal een nummer.


Zwammerdam 1

Het eerste schip dat tevoorschijn kwam uit de Zwammerdamse modder, was een boomstamkano. Helaas bleek het middengedeelte van de kano vlak daarvoor te zijn weggebaggerd. Het schip meet 7 meter bij 80 centimeter. Al in de Romeinse tijd kreeg het een tweede leven als visbun: een soort kist met geboorde gaten, waarin men gevangen vissen in het water in leven kon houden.

lees meer

Zwammerdam 2

Nog niet bekomen van de vondst van de boomstamkano, kwamen de archeologen een enorme platbodem tegen, de Zwammerdam 2. Dit is ook de naamgever van het type Zwammerdam. Het vrachtschip is bijna 23 meter lang, 2,80 meter breed en gemaakt van eikenhout. Jaarringenonderzoek toont aan dat de Romeinen het schip bouwden rond het jaar 205.

lees meer

Zwammerdam 3

De Zwammerdam 3 is weer een boomstamkano, waarvan de romp is gemaakt uit één eikenstam. De boorden van het schip zijn opgeboeid (verhoogd) met planken van zilverspar. Dat hout komt waarschijnlijk ergens uit Zuid-Duitsland. De afmetingen zijn 10,40 bij 1,40 meter.

lees meer

Zwammerdam 4

Schip 4 lag ruim zes meter diep. Het kon alleen worden opgegraven nadat een stalen damwand rond het schip werd geslagen en het grondwater weggepompt. De Zwammerdam 4 is een eikenhouten vrachtschip van 34 meter lang, 4,40 meter breed en 1,20 meter hoog. De grootste bodemplank is meer dan 21 meter lang – een lengte die tegenwoordig niet meer voorkomt bij eiken in onze streken. De Zwammerdam 4 is het oudste Romeinse rivierschip dat bekend is in Noordwest-Europa. Het schip is gebouwd rond het jaar 97. Een stevige mastconstructie verraadt dat het schip gezeild kon worden.

lees meer

Zwammerdam 5

De Zwammerdam 5 is de laatste van de drie boomstamkano’s die bij Nigrum Pullum is ontdekt. Het vaartuig vormde eigenlijk een obstakel dat men tegenkwam bij het opgraven van de Zwammerdam 4, en is daarom in snel tempo uit de grond gehaald. De boot is 5,50 meter lang en 0,80 meter hoog en lijkt in constructie erg op de Zwammerdam 1. Ook deze boot is later hergebruikt als visbun. Net als de Zwammerdam 1 kent de Zwammerdam 5 een opgetimmerd dekje met in dit geval zelfs ook een luikje met ijzeren scharnier. Vermoedelijk is het schip ooit groter geweest, want het heeft nu een rechte achterkant. Misschien is de kano ooit beschadigd en ingekort om te kunnen dienen als visbun.

lees meer

Zwammerdam 6

Tijdens de opgraving van de Zwammerdam 4 stuitten de archeologen ook op de Zwammerdam 6. Helaas gebeurde dit tijdens het plaatsen van de damwand, waardoor een grote punt uit de Zwammerdam 6 werd ‘gesneden’. Het eikenhouten vrachtschip meet 20,25 bij 3,40 meter. De uiteinden van het schip zijn breed en lopen geleidelijk op, terwijl de hoeken zijn versterkt met ijzeren stroken. Daardoor denkt men dat het schip misschien als veerboot heeft gediend. De Zwammerdam 6 en de Woerden 7 (opgegraven in 2003) lijken zoveel op elkaar dat er ergens in Nederland een werf moet zijn geweest.

lees meer
Stuurriem

Op dezelfde dag dat de Zwammerdam 5 gelicht werd, is ook een eikenhouten stuurriem gevonden. De riem is gemaakt uit drie stukken hout en wordt gedateerd rond het jaar 200. Deze datering komt overeen met de Zwammerdam 2, maar dat wil nog niet zeggen dat ze ook bij elkaar hoorden. De lengte van de helmstok is vijf meter, die van het blad 1,5 meter.